Kadınların Empatik Becerileri Niçin Gelismis?
İletisimde mimiklere dikkat etmek, bazı canlı türlerinde,
özellikle insanlarda ilginç özellikler ortaya çıkarıyor.
Örnegin, yapılan arastırmalar genelde kadınlarda empatik
becerinin erkeklere oranla daha yüksek oldugunu
gösteriyor.
Kadınların empatik becerilerinin erkeklerin empatik
becerisinden daha yüksek olması, "kadın duyarlılıgı"
kavramıyla açıklanabilir. İyi de kadınlar niçin daha
duyarlı? Niçin erkeklere oranla daha iyi empati kurabiliyorlar?
Kadınların erkeklere oranla daha iyi empati kurmalarının
çesitli nedenleri bulunabilir. Bir görüse göre bu nedenlerden bir
tanesi su:
Bazı canlı gruplarında statüsü düsük olanlar saldırganlıga
ugramamak için yüksek statülülerin, örnegin liderin
davranıslarını sürekli gözlerler. Benzer sekilde insanlarda
da nice toplumda aile ortamlarında erkegin statüsü
kadınınkinden üstün olmustur. Kadın, erkegin gözüne
bakmak, onun sinirli olup olmadıgını anlayıp kendini ona
göre ayarlamak zorundadır. Aksi halde, sözel ya da
fiziksel saldırıya ugrayabilir.
Erkegin su andaki davranıslarına bakıp az sonraki
davranıslarını tahmin etmek zorunda olan kadın, giderek
onun yüz ifadelerine, vücut diline daha duyarlı olmustur.
Bu durum da kadının empatik becerisinin gelismesine yol
açmıstır.
Çevremizde vardı, maalesef hâlâ var: Erkek aksam eve
geldiginde karısı kaygılı bir sekilde onun yüzüne bakar.
Kocasının sinirli olup olmadıgını, diger bir ifadeyle esref
saatinin yerinde olup olmadıgını anlamaya çalısır. Eger
evin beyi sinirliyse hemen çocuklarını uyarır, "Babanız
sinirli, aman ortalarda dolasmayın" dermis.
Küçük seylerin toplamı, dogada olsun, toplumda olsun
daima büyük yekûnlar doguruyor galiba. Yüzyıllar
boyunca, onbinlerce kadın, gökyüzünde karabulut
gözleyen çiftçiler gibi, kocalarının yüzünde bir kararma,
bir öfke belirtisi gözleye gözleye, duyarlı hale gelmis,
empatik becerilerini gelistirmis olabilirler. Erkeklerin
büyük çogunlugunda, "ya karım kızarsa" korkusu
bulunmadıgı için böylesine bir duyarlılık gelismemis
olabilir.
Üstün Dökmen