Noterlik Kanunu Yönetmeliği
Noterlik Kanunu Yönetmeliği
Adalet Bakanlığından
Resmi Gazete Tarihi: 13/07/1976
Resmi Gazete Sayısı: 15645
BİRİNCİ KISIM : Başlangıç
Konu ve Kapsam:
Madde 1 - Bu yönetmelik, 1512 sayılı Noterlik Kanununun düzenlenmesini Yönetmeliğe bıraktığı hususlar ile Kanunun düzenlenmesini Yönetmeliğe bıraktığı hususlar ile kanunun uygulanabilmesi için gerekli olan diğer konuları kapsar (N. K. md. 198)
İKİNCİ KISIM : Noterlik Dairesinin Yerinin Tesbiti ve Değiştirilmesi
Noterlik Dairesinin Yerinin Tespiti:
Madde 2 - Her asliye ve münferit sulh mahkemesinin bulunduğu yerde kurulan noterlik dairesinin yeri, o noterliğin bağlı bulunduğu noter odası ile mahalli Cumhuriyet Savcılığının düşüncesi alındıktan sonra Adalet Bakanlığınca tesbit edilir.
İlgili oda Bakanlığa görüşünü bildirmeden evvel, açılacak noterliğin yerinin tesbiti için bir üyesini görevlendirebilir. Bu üye incelemesini bir rapor ile odaya bildirir. Oda saptayacağı görüşünü varsa belgeleri ile birlikte noterliğin bulunduğu yer Cumhuriyet Savcılığına gönderir. Cumhuriyet Savcılığı da gerekli gördüğü araştırma ve incelemeleri yaptıktan sonra kendi görüşü ile birlikte evrakı Adalet Bakanlığına yollar.
Noterlik dairesinin iş merkezlerinde ve mümkün olduğu oranda mahkemelere ve bankalara yakın yerlerde açılması hususu gözönünde tutulur.
Noterlik Dairesinin Yerinin Değiştirilmesi:
Madde 3 - Bir noterliğin yerinin değiştirilmesinde de 2 nci madde hükümleri uygulanır.
Dairesinin yerini değiştirmek isteyen noter, gerekçe göstermek suretiyle Adalet Bakanlığına başvurur.
Bir noterlik dairesinin yerinin değiştirilmesi, noterin muvafakatı ve ilgili odanın görüşü alınmak suretiyle Türkiye Noterler Birliğince de istenebilir.
Yangın, su baskını vesair tabii afetler nedeniyle yer değiştirmek ve iş yerini tahliye etmek mecburiyetinde kalan noter, tayini sırasında belirlenen bölge içerisinde kalmak şartıyla Adalet Bakanlığına, Odaya ve Cumhuriyet Savcılığına haber vermek suretiyle çalışma yerini değiştirebilir.
ÜÇÜNCÜ KISIM : Noterlik Dairesinin İç Düzeni
Noterlik Dairesine Tabela ve Bayrak Asılması:
Madde 4 - Her noterlik dairesinin bulunduğu binanın dış kısmında ve herkesin kolaylıkla görebileceği biçimde bir yere, resmi dairelerin tabelaları niteliğinde ve noterliğin ünvanını taşıyan bir tabelanın asılması zorunludur.
Umumi iş hanlarının bir bölümünde bulunan noterlik dairelerinin tabelaları hem binanın dışına ve hem de bina içinde dairenin bulunduğu bölüm kapısına asılır.
Reklam niteliğinde olmamak şartıyla ve iş sahiplerinin noterlik dairesini kolayca bulmalarını sağlamak amacı ile büyük iş hanlarının dış kısmına dışardan görülecek şekilde veya binanın etrafını çevreleyen yaya kaldırımlarını taşmamak kaydıyla giriş kapıları önüne tabela asmak, noterlik ünvanını ve noterin ad ve soyadını yazmak veya yazılı levha asmak mümkündür. Bu tabela ve levhalara noterlikte kullanılan evraka ve kartvizite doktor ünvanından başka hususların yazılması reklam sayılır.
Noterlik daireleri, bulundukları binalara tatil günlerinde Türk Bayrağı Kanununun 3 üncü ve Türk Bayrağı Tüzüğünün 9 uncu maddeleri uyarınca Bayrak çekmek zorundadırlar.
Noterlik Dairesinin Kiralanması, Döşenmesi ve Giderleri:
Madde 5 - Noterlik dairesinin bulunduğu bina veya binaların kira sözleşmeleri, daire adına noter tarafından yapılır.
Noterlik daireleri, noterliğin sınıfı, iş yoğunluğu ve geliri gözönünde tutularak döşenir.
Döşeme Deyimi : Noterlik dairesinde bulunan ve mesleki faaliyetin ifası için, gerekli, noterin şahsına ait eşya ile noter tarafından daire hizmetine tahsis edilmiş taşınır ve sabit eşya ve malzemenin tamamını kapsar. Bunların hepsi notere aittir.
Kanunda ve yönetmelikte yazılı defter, evrak, belge ve emanetler yukarıdaki fıkra kapsamı dışındadır.
Noterlik dairesinin kirası, aydınlatma, ısıtma, kırtasiye, personel ücretleri, sigorta primleri, iş yeri ile ilgili vergi, resim ve harçlar, görevin yapılabilmesi için başkalarına gördürülen iş karşılığı ödenen ücretler, döşeme ve demirbaş amortismanları, görevle ilgili PTT ücretleri ve vergi mevzuatına göre gider kaydı mümkün olan sair harcamalar noterlik giderleridir.
Noterlik Personeli ve Servisleri:
Madde 8 - Her noterlik dairesi işlerin yoğunluğuna göre yeteri kadar personel ve gereği kadar servisler halinde çalışır.
Noterlik personeli, noterin emri altında çalışan katip ve hizmetlilerdir. Başkatipler ve katipler noterliğin her işinde ve muamelatında fiilen çalışmak zorundadırlar.
Odacı, temizleyici ve bekçilik gibi işlerde çalışan "hizmetli"dir. Bunlar dışındaki hangi serviste çalışırsa çalışsın tüm personel "noter katibi"dir.
Noter, iş yoğunluğuna göre katip ve hizmetli adedi ile servis durumunu tayin eder. Ancak sınıfı ne olursa olsun enaz iki katip bulunan noterliklerde katiplerden birisi "başkatip"lik görevi yapar.
Noter Katibi Olabilme Şartları:
Madde 9 - Noter katibi olabilmek için:
A) Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesine göre;
1 - Genel şartlar:
a) Türk vatandaşı olmak,
b) Devlet Memurları Kanununun 40 ıncı maddesindeki yaş hadlerinde bulunmak,
c) Devlet Memurları Kanununun 41 inci maddesine göre ortaokulu bitirmiş olmak,
d) Kamu haklarından mahrum bulunmamak,
e) Ağır hapis veya 6 aydan fazla veyahut affa uğramış olsalar bile, zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanmak, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı bir fiilden dolayı hapis cezasından hükümlü bulunmamak,
f) Askerlik durumu itibariyle;
- Askerlikle ilgisi bulunmamak,
- Askerlik hizmetini yapmış veya ertelenmiş veya yedeksubay sınıfına geçirilmiş olmak,
g) Görevini devamlı yapmasına engel olabilecek bir sakatlığı olmamak,
2) Özel Şartlar:
a) Hizmet göreceği sınıf için Devlet Memurları Kanununun 36 ncı ve 41 inci maddelerinde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarından birinden diploma almış olmak,
b) Görev ve çalışma yönetmeliklerinde belirtilen diğer şartları haiz bulunmak,
B) Noterliğe atanacak katibin ceza ve disiplin kararı ile meslekten çıkarılmamış olması gereklidir.
Bu hususlar Cumhuriyet Savcılığı ve Türkiye Noterler Birliği Disiplin Kurulundan getirilecek belgeler ile tevsik olunur.
Herhangi bir noterlikte çalışmamış bulunup yeniden mesleğe girecek kimselerin Cumhuriyet Savcılığından getirecekleri belge yeterlidir.
C) Yukarıdaki A ve B fıkralarındaki şartları noter katipliğine uygun olanlar ilgili noter yanında altı ay süreli aday olarak çalıştırılır. Türkiye Noterler Birliğinin açtığı kursları bitirenler adaylığa öncelikle alınırlar.
(Noterlik Kanunun md. 44 son)
Altı ay sonunda noter tarafından aday hakkında bir rapor düzenlenir. Bu raporda adayın yeterliği onaylanmışsa aday "Noter Katibi" olur. Durum siciline işlenmek üzere rapor ile birlikte Odaya bildirilir.
Yeterliği onaylanmayan aday 6 ay daha çalıştırılabilir, Yine başarı göstermezse o noterlikte çalıştırılmaz. Bu takdirde noter adayın çalıştığı servisler ve süresini ve adayın yeterliliğinin neden onaylanmadığını gerekçeli olarak açıklayacağı bir raporu odaya gönderir.
Özel Durumda Katip Atama Usulü:
Madde 10 - Noterlik dairesinde çalıştırılmak üzere Yönetmeliğin 9 uncu maddesinin A fıkrasına göre en az ortaokul mezunu bir aday bulamayan noter, durumu bağlı bulunduğu odaya yazılı olarak bildirir ve masrafı kendisine ait olmak kaydıyla odaca ilan yapılmasını ister.
Noter odasının en geç 10 gün içinde odanın ve noterlerin bulunduğu mahalde en az bir gazete ile gazete yoksa mahalli usullere göre üç gün süreli yapacağı ilanlar üzerine, ilanda belirtilecek süre içinde başvuranlar arasından en az ortaokul mezunu olanların adlarını oda başkanlığı ilgili notere tebliğ olunur. Bu taktirde ilgili noter başvuran ilkokul mezunlarından birisini de alabilir. Vasıfsız da olsa ortaokul mezunu talip varken ilkokul mezunu katip alınamaz.
1512 sayılı Kanunun 44 üncü maddesinin son fıkrası hükmü saklıdır.
Katiplerin Noterlik Değiştirmeleri Halinde Uygulanacak Usul:
Madde 11 - (İptal madde: Danıştay, 8. Dairesinin 1976/4749 Esas, 9718/5214 sayılı ve 08/06/1978 tarihli kararı ile.)
Sözleşme ve Sicil Tutma Zorunluluğu:
Madde 12 - Noter katibi veya adayı ile yapılacak sözleşme dört nüsha olarak düzenlenir ve onbeş gün içinde noter odası ile bölge çalışma müdürlüğüne birer nüshası gönderilir. Diğer nüshalardan birisi noterde diğeri katip veya adayda kalır. Bu sözleşmelerin notere onaylattırılması zorunludur.
Noter odasına gönderilen sözleşmeye 9 uncu maddeye göre aranan belgelerin noter tarafından özel olarak onaylanmış birer örneği de eklenir. Katip adayının yeterliliğini bildiren rapor ile birlikte yeniden katip sözleşmesi yapılmışsa bir örneği gönderilir, yapılmamışsa, aday sözleşmesinin katiplik sözleşmesi halinde devam ettiği de odaya bildirilir.
Keza, aday veya katip sözleşmesi herhangi bir sebeple ortadan kalkarsa durumunun yine odaya bildirilmesi şarttır.
Noter odası, bu değişiklikleri odada tutulan özel dosyalarda saklamak zorundadır.
Noterler, çalıştıracakları katip adayları ve katiplerin ahlaki, mesleki bilgi, işe bağlılığı, iş sahipleri ile ilişkileri durumlarını gösterir ve terfie esas olacak ve noter tarafından bir nüsha olarak düzenlenecek gizli sicil fişini her yılın Ocak ayının sonuncu günü akşyasaklı kadar bağlı bulunduğu noter odasına göndermeye mecburdur. (Örnek 2)
Bu rapor ve gizli sicil fişlerine istinaden bölge içindeki noterlikler katiplerinin sicilleri bu Yönetmelik hükümleri dairesince odalarda tutulur.
Hizmetliler:
Madde 13 - Noterlik dairesinde "hizmetli" olarak çalışan kimselerde 9 uncu maddede yazılı şartlar aranmaz. Noter, gördüreceği işe göre yetenekli gördüğü kimseyi serbestçe tayin eder. Katipler için verilen raporlar ile tutulan dosya ve siciller bunlar için de aynı şekilde tutulur.
Personel Ücretleri:
Madde 14 - Noterler, yanlarında çalıştırdıkları katip ve hizmetlilere, noterlik işlerinde çalışmaları karşılığı olarak aylık ücret öderler. Bu ücretler İş Kanununun 30 uncu maddesi hükmü gereğince düzenlenecek ücret hesabını gösterir imzalı veya noterliğin ünvanının taşıyan bir pusula ile (tediye fişi ücret hesap pusulası) (Örnek 3) ödenir. Ayrıca bordro yapılır.
Katip ve hizmetlilere verilecek ücretlerde aşağıdaki esaslar uygulanır:
A - İlk işe başlamada asgari ücretten az ücret verilemez,
B - (İptal bend: Danıştay 8. Daire 08/06/1978 tarih ve 1976/4749 Esas, 1978/5214 Karar sayılı kararı ile.)
C - Noterin ayrılması veya ölümü halinde, yeni atanacak noterle katip ve hizmetliler arasında yeniden bir ücret sözleşmesi yapılacağından, bunların geçmiş terfi süreleri bu sözleşmelerde nazara alınır.
Personelin Terfii ve Buna Bağlı İşlemler:
Madde 15 - (İptal madde: Danıştay, 8. Dairesinin 1976/4749 Esas, 9718/5214 sayılı ve 08/06/1978 tarihli kararı ile.)
Personelin Yaş Tahdidi:
Madde 16 - Katip ve hizmetliler 65 yaşını tamamladıklarında, yaş tahdidine tabi tutulurlar. Yaşın hesabında Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanununun hükümleri kıyasen uygulanır.
Sigorta Ettirme Yükümlülüğü ve İkramiye:
Madde 17 - Noterler yanında çalıştırdıkları katip ve hizmetlileri:
a) T. C. Emekli Sandığından emeklilik veya malullük aylığı almakta olanlar dışında yanında çalışanları 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun hükümlerine göre sigorta ettirmekle yükümlüdürler.
b) T. C. Emekli Sandığından emeklilik ve malullük aylığı almakta olup, yaşı 65'i geçmeyen katip ve 55'i geçmeyen hizmetlilerin de (hastalık) ve (analık) sigortasına girmelerini sağlarlar.
c) (İptal bend: Danıştay, 8. Dairesinin 1976/4749 Esas, 9718/5214 sayılı ve 08/06/1978 tarihli kararı ile.)
Verilecek ikramiyenin zamanını noter tayin eder.
Personelin İzninde Uygulanacak Kurallar:
Madde 18 - Yıllık izinler, noterlik dairesinin işlerini aksatmayacak şekilde başkatip tarafından her yılın Ocak ayında düzenlenecek ve noter tarafından onaylanacak bir çizelgeye göre kullandırılır.
İzin talepleri, yazılı olarak başkatibe verilir. İzin için müracaat etmeyen katipler ve hizmetliler noter tarafından tayin edilecek günde iznini kullanmak zorundadır.
Taleplerin aynı zamana rastlaması halinde veya iş durumuna göre noterin yapacağı tertibe, ilgili katip ve hizmetli uymak zorundadır. Noter katiplerinin yıllık izinleri İş Kanunu ve bu Yönetmelik gereğince tutulacak deftere kaydolunur. Ayrıca her katibin ve hizmetlinin izne başlama ve bitirme tarihleri özel dosyasına konulmak üzere noter odasına bildirilir
Kıdem Tazminatı:
Madde 19 - Katip ve hizmetlilere, kanunlar ve Türkiye Noterler Birliği organlarının tesbit edeceği usuller dairesinde kıdem tazminatı verilir.
Servisler:
Madde 20 - Kanunda ve Yönetmelikte yer alan işlemler noterlik personeli tarafından ilgili servislerdeki çalışma ile görülür.
Servisler;
A) Başkatiplik servisi,
B) İşlemler (muamelat) servisi,
C) Hesap işleri servisi ve vezne,
D) Tebligat servisinden oluşur.
Başkatiplik Servisi:
Madde 21 - Bu servis,
a) Haberleşme ve yazışma işlerini yürütmek,
b) Kanun ve yönetmeliklerle tanzimi diğer servislere verilmemiş liste, beyanname ve bildiriler düzenlemek ve ilgili mercilere zamanında göndermek,
c) Noterlikte tutulması gerekli defterleri usulüne uygun tutmak, (başkatip, noterin yazılı onayı olmak suretiyle defterlerden bazılarını ilgili servislere de tutturabilir.)
d) Emanetlerin teslim ve muhafazası için gerekli işlemleri yapmak,
e) Her türlü karton ve dosyaları usulüne uygun olarak tutmak ve günlük işlem kağıtlarının ciltbentlere yerleştirilmesini temin etmek,
f) Arşiv bölümünü tanzim ve çalışma tarzını tayin, tespit, yürütme ve denetlemek,
g) Noterlik dairesinin iç hizmetleri, temizlik ve koruma tedbirlerini yerine getirmek,
h) Aylık ve yıllık iş cetvelleri, beyannameler ve her türlü cetvelleri düzenlemek ve bunları ilgili yerlere göndermek ve gecikmeye meydan bırakmadan gerekli ödemelerin zamanında yapılmasını sağlamak,
İşlerini yapmakla görevlidir. Bu işler başkatiplik servisi tarafından yapılacağı gibi başkatibin teklifi, noterin onayı ile diğer servislere de yaptırabilir.
İşlemler (Muamelat) Servisi:
Madde 22 - Kanunlarda genel ve özel olarak noterliklerde yapılması öngörülen tüm noterlik işlemlerini kanun ve yönetmelikte gösterilen şekil ve suretle hazırlamak, bu işlemlerin harç, vergi ve sair ücretlerinin tahakkukunu yapmak ve iş kağıtlarını vezneye gidebilecek şekilde hazırlamak ve işi biten kağıdı vezneye sevk etmekle görevli servistir.
İş yoğunluğuna göre noter servislerde yeteri kadar personel çalıştırır. Ancak, birden çok katibin çalıştığı serviste noter gerekli görürse bunlardan birisine "servis şefliği" görevini verir.
Şef, servisinin en yakın amiri olup, servisinin işlerini düzenli bir şekilde ve zamanında yapılmasından sorumludur.